26/10/11

Συγκάτοικοί είμαστε όλοι στην τρέλα


Φωτογραφίες: Κώστας Χατζηδάκης 
Πάρης- Ιωάννα
Μήπως εκτός από την παραφροσύνη που προκαλεί η οικονομική κρίση να μοιραζόμασταν και κάτι άλλο; Το σαλόνι του σπιτιού μας, τα έξοδα και το ενοίκιο, τις νύχτες και τις μέρες μας; Η συγκατοίκηση, άγνωστη μέχρι πρό τινος στην Ελλάδα, εξαπλώνεται ραγδαία – φέρνοντας ακόμα και άγνωστους ανθρώπους κάτω από την ίδια στέγη. Ξεκίνησαν με στόχο να μειώσουν τα έξοδα και ανακαλύπτουν μια νέου τύπου οικογένεια.


Πριν από 3 χρόνια σκέφτηκα να παρατήσω την προβλέψιμη ζωή στην Πάτρα και να έρθω στην Αθήνα ακολουθώντας το μεγάλο όνειρο που λεγόταν δραματική σχολή. Ωραία η απόφαση, όμως φράγκα δεν έπαιζαν… Μόλις είχα τελειώσει το στρατό και ήμουν άνεργος. Τα μηνιαία χρήματα που μπορούσαν να μου στείλουν οι γονείς δεν έφταναν ούτε για ζήτω. Άρα, το εργάκι που είχα τόσο καλά πλάσει στο μυαλό μου γρήγορα εξατμίστηκε… 

«Παιδί μου, μην τρελαίνεσαι, θα μείνεις σε μένα, θα μείνουμε μαζί εδώ στο πατρικό της μάνας μου, δε θα πληρώνεις νοίκι, απλώς θα επωμιστείς τους λογαριασμούς του σπιτιού για να νιώθεις ότι είναι συγκατοίκηση και όχι φιλοξενία» μου είπε η φίλη Ιωάννα στο τηλέφωνο και μέσα σε μια νύχτα μάζεψα τα μπογαλάκια μου και εγκαταστάθηκα στο σπίτι με το μεγάλο κήπο! Και το όνειρο ξεκινάει…


Με την Ιωάννα μείναμε μαζί για ένα χρόνο και σίγουρα της οφείλω πολλά… Τις νύχτες που γύρναγα από τη σχολή και η Ιωάννα από τη δουλειά μαζευόμασταν στην κουζίνα, τρώγαμε (είναι καταπληκτική μαγείρισσα) και μοιραζόμασταν σκέψεις, εμπειρίες και αγωνίες, γελούσαμε και καταλαβαίναμε τα λόγια του Λειβαδίτη: «ο κόσμος μόνο όταν τον μοιράζεσαι υπάρχει»…


Σίγουρα δεν ήταν όλα ρόδινα. Και πλακωθήκαμε, και ψιλοβριστήκαμε για τις δουλειές του σπιτιού και θυμώσαμε για τις «ώρες κοινής ησυχίας» και για τα άτομα που βάζαμε στο σπίτι, αλλά δεν χαλάσαμε τις καρδιές μας. Στο τέλος, τα όμορφα έχουν ισχύ στο χρόνο.

Και τώρα συγκατοικώ. Πριν από ένα χρόνο ο φίλος μου ο Κώστας αποφάσισε να έρθει στην Αθήνα και κατευθείαν σκεφτήκαμε να μείνουμε μαζί. Μοιραζόμαστε τα έξοδα του σπιτιού στο μισό, ας πούμε ότι μοιραζόμαστε και τις δουλειές του σπιτιού (εγώ βαριέμαι ή δεν έχω χρόνο για φασίνα) και παράλληλα διηγούμαστε τα λάθη και τα πάθη μας στο μικροσκοπικό μπαλκόνι μας με θέα την Ακρόπολη…*

«Η συγκατοίκηση δεν είναι λύση γι’ αυτούς που πιστεύουν ότι έχουν να κερδίσουν μόνο μείωση των μηνιαίων εξόδων τους, αλλά γι’ αυτούς που τους αρέσει να μοιράζονται και να προσφέρουν» αναφέρει ο 30χρονος Κωνσταντίνος, κοινωνιολόγος, που συγκατοικεί στο Παγκράτι με τη φίλη του Φωτεινή. Ένα απόγευμα, έπειτα από κατανάλωση μιας ντουζίνας μπίρες, αποφάσισαν να ενώσουν τις μοναξιές τους.  Η συγκατοίκησή τους –όπως τονίζουν και οι δύο– ήταν πρώτα επιλογή και μετά ανάγκη. Ρωτάω την 27χρονη βιολίστρια Φωτεινή τι έχει μάθει από τον συγκάτοικό της εδώ και 8 μήνες που ζουν κάτω από την ίδια στέγη: «Ο Κωνσταντίνος στόλισε την γυναικεία μου φύση με πλουμιστές δόσεις ανδρικής ψυχραιμίας, η παρέα του μετέτρεψε τη διαδικασία του μαγειρέματος σε παιχνίδι και του φαγητού σε πολύωρη λεκτική αντιπαράθεση, μα πάνω απ’ όλα είχα έναν καλό ακροατή να με αντέχει ολημερίς και ολονυχτίς να γκρινιάζω ή να παίζω μουσική (ήρωας!)».
Κωνσταντίνος- Φωτεινή

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Συλλόγου Προστασίας Ενοικιαστών, δικηγόρο  Άγγελο Σκιαδά, ο αριθμός των συγκατοικούντων τα τελευταία δύο χρόνια έχει αυξηθεί 25 με 30% λόγω της οικονομικής δυσπραγίας. Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που ακούει στο γραφείο του συλλόγου (Μενάνδρου 66, Ομόνοια) σχετικά με τη συγκατοίκηση; «Το βασικότερο πρόβλημα είναι όταν ο ένας από τους δύο βρίσκεται σε αδυναμία να πληρώσει το ενοίκιο, τότε ο άλλος –επειδή είναι κοινό το μισθωτήριο– καλείται να πληρώσει ολόκληρο το ενοίκιο». Από τη συζήτηση με τον κ. Σκιαδά  μαθαίνουμε για μια νέα μορφή συγκατοίκησης. «Υπάρχουν αρκετοί ιδιοκτήτες που έχουν ένα μεγάλο σπίτι και νοικιάζουν δωμάτια και κοινόχρηστους χώρους. Αυτό ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια με τους οικονομικούς μετανάστες και τώρα έχει επεκταθεί σε αρκετούς Έλληνες. Ουσιαστικά, γυρίζουμε στη μεταπολεμική εποχή που υπήρχε το φαινόμενο της εκμίσθωσης δωματίου. Επίσης, παλιότερα η συγκατοίκηση γινόταν ανάμεσα σε φίλους και κυρίως στους φοιτητές. Τώρα ακόμα και μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες αναζητούν συγκάτοικο και πολλές φορές είναι τόσο πιεσμένοι οικονομικά που ψάχνουν να βρουν ακόμα και κάποιον άγνωστο».


Ζωντανό παράδειγμα, η 46χρονη Λία, δημόσια υπάλληλος από τη Θεσσαλονίκη, που έβαλε αγγελία σε γνωστό site για να βρει συγκάτοικο. «Δεν τα βγάζω πέρα με τη δόση του δανείου και αποφάσισα να συγκατοικήσω. Εάν δεν υπήρχε οικονομική ανάγκη δεν θα έβαζα κανέναν μέσα στο σπίτι μου. Τα λεφτά που θα μου δίνει ο συγκάτοικος θα πηγαίνουν στην τράπεζα, υπολογίζω ότι θα γλιτώνω 300 ευρώ» εξηγεί η Λία -που αυτές τις μέρες περιμένει τη νέα της συγκάτοικο Οι περισσότεροί φίλοι της Λίας συγκατοικούν ή έχουν οικογένεια, κατά συνέπεια ο μόνος τρόπος για να ψάξει για συγκάτοικό ήταν το internet. «Δε φοβάμαι να βάλω σπίτι μου έναν άγνωστο… Λόγω της οικονομικής κατάστασης και των δυσκολιών που περνάμε, όλα τα ρισκάρεις»


Η οικονομική κρίση και το γεγονός ότι είχε μείνει για ένα διάστημα χωρίς δουλειά οδήγησαν τον δημοσιογράφο Νικήτα Καραγιάννη να αποδεχτεί την πρόταση του φίλου του Σπύρου να μετακομίσει μαζί του. Τελικά, στο πρόσωπο του φίλου του ανακάλυψε μια νέα οικογένεια: «Τα όρια, οι αντοχές και η ευελιξία δοκιμάζονται και μάλιστα έντονα. Μέσα από μια συγκατοίκηση οι εμπλεκόμενοι "απογυμνώνονται" αποκαλύπτοντας τον πραγματικό τους εαυτό. Ναι, πολλοί συγκάτοικοι καταλήγουν να μην μιλούν μεταξύ τους, αλλά δεν πιστεύω ότι αυτός είναι ο κανόνας. Πρέπει να υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός για να πετύχει μια συγκατοίκηση. Με τον συγκάτοικο γίνεσαι οικογένεια, δένεσαι. Όταν εσύ είσαι χάλια, σε βοηθάει να ξεχάσεις λίγο το πρόβλημά σου, και το αντίθετο. Δεν αισθάνεσαι μοναξιά και αυτό είναι πολύ σημαντικό, επειδή σήμερα η μοναξιά είναι κοινός παρονομαστής πολλών ανθρώπων». 


















Αυτό το ισχυρό οικογενειακό δέσιμο ανάμεσα σε συγκατοίκους που αναφέρει ο Νικήτας υπάρχει έντονα στο σπίτι του Πάρη και της Ιωάννας. Είναι 20 χρόνων, γνωρίστηκαν στη σχολή μαγειρικής που σπούδαζαν στη Θεσσαλονίκη, έγιναν φίλοι και πριν από ένα χρόνο, αφού πήραν το πτυχίο τους, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη γενέτειρά τους και να δοκιμάσουν την τύχη τους στην πρωτεύουσα. Βρήκαν ένα μικρό σπίτι στο Γκύζη και, εκτός από το ενοίκιο και όλους τους λογαριασμούς, μοιράζονται και το ίδιο δωμάτιο. «Μέσα σ’ αυτόν το χρόνο έχω μάθει να είμαι πιο αυτόνομος, πιο ανθεκτικός, πιο υπομονετικός, έχω μάθει να σέβομαι τον άλλον, να κάνω υποχωρήσεις, να συνεργάζομαι» αναφέρει ο Πάρης και συμπληρώνει η συγκάτοικός του: «Η συγκατοίκηση σε βοηθάει να μάθεις τον εαυτό σου καλύτερα και παράλληλα να δημιουργήσεις δυνατούς δεσμούς με τον άνθρωπο που μένεις μαζί». Ρωτάω τον Πάρη, εάν του έφταναν τα λεφτά, θα προτιμούσε να έμενε μόνος του; «Έχω δεθεί τόσο πολύ με την Ιωάννα που θα ένιωθα πολύ μόνος εάν έμενα μόνος σ’ ένα σπίτι». 


Και ο γνωστός ηθοποιός Αλέκος Συσσοβίτης συγκατοικεί με τον καλύτερό του φίλο. Η συγκατοίκηση τους προέκυψε πολύ απλά. Ο Αλέκος έψαχνε σπίτι και ο κολλητός τού πρότεινε μέχρι να βρει να μείνει σπίτι του... Τελικά κόλλησαν και συνυπάρχουν στο ίδιο σπίτι  εδώ και 2,5 χρόνια. «Το σπίτι είναι μεγάλο και άνετο – δεν στριμωχνόμαστε, υπάρχει αυτονομία». Προβλήματα στη συγκατοίκησή τους δεν υπάρχουν. Είναι 30 χρόνια κολλητοί και, κατά συνέπεια, η σχέση τους είναι δοκιμασμένη. «Δεν συγκατοικήσαμε για οικονομικούς λόγους, όμως βολεύει και οικονομικά. Γίναμε όλοι άπληστοι και παράλληλα κλειστήκαμε στον εαυτό μας και έρχεται τώρα η πραγματικότητα που μας πιέζει ν’ ανοίξουμε, να μοιραζόμαστε περισσότερο, και (γιατί όχι;) να μάθουμε να ζούμε με κάποιον άλλο άνθρωπο» λέει ο Αλέκος Συσσοβίτης. 

Για το τέλος, κρατάω τα λόγια της συντάκτριας του περιοδικού μας Αλεξάνδρας Κ*, που από το 2007 έως το 2010 μοιραζόταν το ίδιο σπίτι με άλλα οχτώ άτομα! «Πλατεία Μαβίλη, 130 τ.μ., το σπίτι του Μικέ με τις τυρόπιτες. Στην αρχή ήμασταν δύο, η Τζίνα κι εγώ. Βάφω κάθε δωμάτιο κι άλλο χρώμα, αλλά το σπίτι μού ζητάει κάθε δωμάτιο κι άλλον άνθρωπο. Έξι μήνες μετά, μετράω οχτώ κεφάλια. Μόνιμους. Στην κουζίνα, καλημερίζω άγνωστους που έχουν ξεμείνει από την προηγουμένη. Στο σαλόνι προβάρουν μία χορογραφία, «περνάνε» λόγια, Σέξπιρ, Χατζιδάκις, Archive με πουέντ, η Δήμητρα σχεδιάζει ένα σπίτι στη Σίφνο, η Τζίνα διαβάζει για τις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς. Κανείς για σφουγγάρισμα; Κανείς. Τρία πολύβουα χρόνια και η σκόνη ευθέως ανάλογη της αγάπης».  

*Λίγο πριν πάμε τυπογραφείο, προέκυψε μια αλλαγή που αξίζει να καταγραφεί.. Πλέον δεν συγκατοικώ με τον Κώστα. Στην περίπτωσή μας η συγκατοίκηση πέτυχε, η φιλία απέτυχε. Δεν πειράζει, την περίοδο αυτή ψάχνω συγκάτοικο, ψήνεται κανείς;



Σκέφτεσαι να συγκατοικήσεις; 
Συμβουλές από έμπειρους συγκάτοικους

1. Να είσαι ο εαυτός σου. Εάν νιώθεις ότι δεν είναι προσαρμοστικός, καλύτερα να μην το κανείς. Κωνσταντίνος

2. Να είσαι σίγουρος για το άτομο που θα μείνεις μαζί του. Εάν έχεις αμφιβολίες, μην το τολμήσεις.Ιωάννα

3. Μη συγκατοικήσεις μόνο για οικονομικούς λόγους. Να είναι περισσότερο επιλογή απ’ ό,τι ανάγκη. Φωτεινή

4. Να είσαι δοτικός, να προσφέρεις πολλά, για να πάρεις περισσότερα. Αλέκος

5. Το «εγώ» πρέπει να γίνεται «εμείς», διαφορετικά θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Ο χώρος του καθενός είναι ιερός. Είναι πολύ εύκολο να ξεπεράσει ο ένας τα όρια του άλλου... Όσο περισσότερη εμπιστοσύνη υπάρχει τόσο ευκολότερη είναι η κατάσταση. Νικήτας

6. Να κάνεις υποχωρήσεις και να καταλαβαίνεις τις ανάγκες του άλλου.Πάρης

7. Στο καθάρισμα του σπιτιού, στα ψώνια, στους κοινούς λογαριασμούς να υπάρχει ίση συμμετοχή και απόλυτη συνέπεια. Λία

8. Να αφεθείς, να εμπιστευτείς να συν-υπάρξεις πραγματικά. θα δεις, θα γίνεις πιο πλούσιος! Φωτεινή

Δημοσιεύτηκε τον Οκτώβρη του 2011 στο περιοδικό Υποβρύχιο


2 σχόλια:

Leviathan είπε...

mia kai mia oi simvoules sou! kalispera!

larapakos είπε...

@Leviathan, να'σαι καλά φίλε μου. συμβουλές γεμάτες εμπειρίες...