ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΡΑΟΥΝΑΚΗΣ

«Οι λόγοι που δε μ' ενδιαφέρει το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας»...

Η συνέντευξη κανονίστηκε τελευταία στιγμή… Δεν πρόλαβα να σκεφτώ και να ψάξω για ερωτήσεις. Αποφάσισα να πάω απροετοίμαστος αφήνοντας τη συζήτηση να κυλήσει. Εξ' άλλου με τον Σταμάτη Κραουνάκη, πάντα, έχεις πολλά και ενδιαφέροντα να πεις... Οδηγώ με το μηχανάκι από το σπίτι μου στο Ρίο στο κέντρο της πόλης για να τον συναντήσω. Στη διαδρομή δε σκέφτομαι ερωτήσεις, σιγοτραγουδώ δημιουργίες του: Άδωνις, Αυτή η νύχτα μένει, Πάω να πιάσω ουρανό, Η σωτηρία της ψυχής, Πήρα κόκκινα γυαλιά, Τα πιο ωραία λαϊκά, Μόνο μια φορά… Καταγράφω στο χαρτί ακριβώς όπως έγινε η κουβέντα μας, εκείνο το πρωινό καλοκαιριού στην πολύβουη Αγίου Νικολάου. Τι συμπέρανα από εκείνο τον καφέ που ήπια μαζί του; Ο Σταμάτης Κραουνάκης ζει στην εποχή του, μιλάει στην εποχή του και κάνει την εποχή του τραγούδι…

-Σας αρέσει η πόλη μας;

«Πολύ»!

-Θα σας ενδιέφερε η ιδέα ν' αναλάβετε την καλλιτεχνική διεύθυνση του ΔΗΠΕΘΕ Πατρών; Αυτήν την περίοδο, ψάχνουμε διευθυντή!

Δεν υπάρχει πιθανότητα να είμαι. Το έκανα μια φορά στη ζωή μου στην Καβάλα και ταλαιπωρήθηκα πολύ! Δε θέλω καμία επαφή με το δημόσιο. Μιλάς με πολλούς ανθρώπους που είναι άσχετοι με την τέχνη και αυτό εγώ δεν το αντέχω. Δεν έχω υπομονή. Τα σπάω εύκολα»!

-Πάμε μέχρι την Κύπρο! Στις αρχές του καλοκαιριού, γράψατε τη μουσική για τις Νεφέλες του Αριστοφάνη για το Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία;

«Η Κύπρος, φέτος, μου προσέφερε ένα δώρο με την παράσταση αυτή! Έκανα ότι μπορούσα για να τους το ανταποδώσω και χαίρομαι που καταλήξαμε τρομερά ευοίωνα στην Επίδαυρο. Η παράσταση κυριολεκτικά έσκισε και εγώ απέκτησα μερικούς καινούριους φίλους»!

-Αυτό είναι το σημαντικότερο;

«Τελικά ναι»!

-Το άγχος της Επιδαύρου, πως το διαχειρίζεστε;

«Έχω συνηθίσει πια. Πάντα με συγκινεί αλλά έχω συνηθίσει την ώρα της αγωνίας. Νομίζω ότι έχω συνηθίσει τη συμπεριφορά του θεάτρου και του συμπεριφέρομαι κάθε φορά και καλύτερα! Είναι μεγάλο στοίχημα».

-Και αν δεν πετύχει;

«Όλα παίζουν! Ακόμα και η αποτυχία είναι μάθημα».

-Έχετε βιώσει την αποτυχία;

«Υπάρχουν στιγμές που τα πράγματα δεν πήγαν τόσο καλά. Η αποτυχία σε βοηθάει να μην επαναλάβεις το λάθος σου».

- Η Σπείρα-Σπείρα γίνεται 10 ετών...

«Δεν μπορώ να μιλήσω για μια πορεία που είναι φουλ από δουλειά, φουλ από κόπο, φουλ από στιγμές σύγκρουσης και φουλ από στιγμές ευτυχίας. Είναι όλα μαζί ένα πακέτο! Τέλειωνε μια δουλειά και κανένας μας δεν ήξερε ποιο θα είναι το επόμενο βήμα. Ο ρόλος μου ήταν ν' ανεβάζω διαρκώς τον πήχη. Υπήρξαν άτομα που άντεξαν στη Σπείρα- Σπείρα και άλλα που δεν άντεξαν. Άλλοι πίστεψαν, άλλοι αναζήτησαν την τύχη τους μακριά μας. Αυτοί που έμειναν και ακόμα δουλεύουν, εξελίσσονται σε ισχυρά στελέχη και μπορούν να επωάζουν δυναμικά τους καινούριους. Αυτοί που έφυγαν, μας νοσταλγούν. Όμως, μ' ένα περίεργο τρόπο, αυτοί που φεύγουν, δεν μπορούν να ξαναγυρίσουν. Όσο και αν είναι μαθημένοι στον τρόπο που δουλεύουμε, αν έρθουν να μας συναντήσουν πάλι, έχουμε προχωρήσει τόσο που δε θα μπορέσουν να μας παρακολουθήσουν. Δε θα μπορέσουν να μας παρακολουθήσουν κυρίως στο σημείο της συνεννόησης. Τώρα πια συνεννοούμαστε με τα μάτια, μ' ένα νεύμα. Αυτή η συνεννόηση είναι για μένα ευτυχία! Νιώθω υποχρεωμένος από ’δω και πέρα μόνο να προχωράμε»!

-Διαβάζω ότι θέλετε να φύγετε από τις παραστάσεις της Σπείρας- Σπείρας;

«Θέλω να φύγω από τις παραστάσεις γιατί κουράστηκα. Πρέπει ο κόσμος να συνηθίσει να βλέπει τη Σπείρα- Σπείρα και χωρίς εμένα. Δε θέλω να φύγω από το δημιουργικό κομμάτι αλλά από το καθημερινό των παραστάσεων. Δε σκοπεύω να γεράσω στη σκηνή, αντίθετα σκοπεύω να γεράσω στη δημιουργία».

-Επόμενα σχέδια της Σπείρας;

«Φέτος θα πάμε το Festivalium ως κύρια παράσταση. Κάθε Δεύτερα, μεταμεσονύκτια, θα κάνουμε το All that Buzz: Είναι μια παραγωγή που για λόγους πειθαρχίας, θέλω να την επαναλάβουμε. Ενώ ετοιμάζουμε παιδική σκηνή. Πρόκειται για μια παιδική παράσταση με 7 παραμύθια της Λίνας Νικολακόπουλου σε σκηνοθεσία της 20χρονης Γιολάντας Σάχτουρου. Ενώ από μέσα Νοέμβρη ξεκινάμε πρόβες για την επόμενη παραγωγή μας που θα είναι πάνω στο έργο του Βιτράκ: Βίκτωρ ή τα παιδιάστην εξουσία. Ένα έργο πολύ κοντά στο σήμερα. Δεν κρύβω να σου πω ότι πέρυσι το χειμώνα που σκοτώθηκε το παιδί, μου ήρθε αυτόματα στο μυαλό αυτό το έργο. Σκέφτηκα ότι μπορούμε να το κάνουμε opera με στοιχεία pop. Έκλεισα το έργο με το δικαίωμα να μπορώ να το πειράξω. Το έχω δώσει στην Μελίνα Τάναγρη να το μεταφράσει. Η Μελίνα, όταν της έδωσα, με τρόμαξε και με ρώτησε αν είμαι σίγουρος για το έργο αυτό. Της απάντησα ότι αφού μπήκαμε στην περιπέτεια, θα το κάνουμε! Κάθε καινούρια παραγωγή είναι ένα καινούριο ταξίδι που μας δίνει νέα εφόδια για δουλειά».

-Πώς είδατε τα γεγονότα του Δεκέμβρη;

«Αυτό που μ' έχει εκπλήξει είναι ότι ακόμα και οι πνευματικοί άνθρωποι φροντίζουν να σκεπάσουν τα γεγονότα με μπεσαμέλ. Είμαστε σ' ένα σημείο που δεν μπορεί να μας εκπλήξει ούτε ο φόνος. Αυτό με θυμώνει και όταν θυμώνω γίνομαι επιθετικός και δεν θέλω να γίνομαι επιθετικός διότι με την επιθετικότητα δεν μπορείς να κερδίσεις και κυρίως δεν μπορείς να κερδίσεις αυτούς που θέλεις να πείσεις. Το όπλο μας είναι η τέχνη και πιστεύω ότι με την παράσταση του Βίκτωρ, θα σταθούμε απέναντι στα γεγονότα. Χαίρομαι γιατί το γράμμα που έγραψα στην Ελευθεροτυπία μετά το φόνο του Γρηγορόπουλου έκανε το γύρω της Ελλάδας, το γύρω του facebook και τάραξε αρκετούς».

-Ο καλλιτέχνης οφείλει να αρθρώνει το λόγο του, να θυμώνει, να εκφράζεται...

«Έχουμε πολλούς τζαμπατζήδες. Παίρνουν πολλά λεφτά άτομα ελεεινά που δουλεύουν στα media: Παρουσιαστές, καλανόβιοι, πρωινατζούδες. Παίρνουν τόσα λεφτά γιατί αυτό που κάνουν είναι χυδαίο. Δεν μπορεί ο οποιοσδήποτε να κάνει κάτι χυδαίο γι' αυτό και το σύστημα τους αμείβει τόσο ακριβά: Για τη χυδαιότητα που παράγουν»!

-Υπάρχουν κάποιο πρόσωπο της τηλεόρασης που σας προκαλεί έντονα αυτήν τη χυδαιότητα;

«Έχω κλείσει την τηλεόραση στο σπίτι μου εδώ και 5 χρόνια. Επειδή δε βλέπω τηλεόραση, έχει διορθωθεί η καθημερινότητα μου».

-Με ποιους άλλους τρόπους διορθώνεται η καθημερινότητα σας;

«Με δουλειά. Με μουσική».

-Πώς είναι να γράφεις τραγούδια, να δημιουργείς μουσική;

«Είναι σαν να είσαι μονίμως έγκυος. Κυοφορείς μέχρι την ημέρα που θα το ξεράσεις.

Μετά χρόνια έχω συνηθίσει αυτή τη διαδικασία. Είναι επώδυνη και την αντιμετωπίζω, όσο μπορώ, πιο χαριτωμένα».

-Ποιο είναι το υλικό των τραγουδιών σας;

«Τα αισθήματα, τα όνειρα των ανθρώπων».

-Η προσωπική σας ζωή είναι πηγή έμπνευσης και δημιουργίας;

«Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω φοβηθεί να ζήσω μεγάλα δράματα. Όσα προσπάθησα ν' αποφύγω, μου τα φέρε η ζωή. Κατάλαβα ότι καλό είναι να μην αποφεύγεις τίποτα γιατί όλα είναι μάθημα. Εγώ είχα την τύχη -από το ένστικτο μου- να εμπλακώ νωρίς με τους νεότερους ανθρώπους. Δε ζω τη δυστυχία που βιώνουν συνάδελφοι μου διότι συνεργάζονται μόνο με συνομήλικούς τους. Ο φίλος μου, Νίκος Παναγιώτοπούλος λέει ότι μόνο οι γέροι μπορούν ν' αισθάνονται νέοι. Είναι μια μεγάλη αλήθεια αυτή γιατί οι νέοι δεν εκτιμάνε το βάρος της νεότητας τους και πιστεύουν ότι με το να συγκλίνουν στα lifestyle ή στα συστήματα, θα φτιάξουν τη ζωή τους. Η ζωή μπορείς να τη φτιάξεις, μόνο αν τη σέβεσαι».

-Πώς γίνεται ένας νέος να σέβεται τη ζωή όταν για να βρει δουλειά πρέπει να περάσει από πολίτικα γραφεία για να δουλέψει ανασφάλιστος σ' ένα πρόγραμμα stage με αμοιβή 550 ευρώ;

«Είναι σίγουρο ότι έχουμε διαλέξει τη δουλειά που θέλουμε»;

-Ναι αλλά υπάρχουν οικονομικές ανάγκες.

«Αν κυνηγάς τη δουλειά για να καλύψεις τα οικονομικά σου, δε θα σου κάτσει. Ο καθένας θα πρέπει να διεκδικεί αυτό που ονειρεύεται με οποιοδήποτε κόστος. Αν δεν πας με τη φωνή της ψυχής σου, θα σε περιμένει στη γωνία το λάθος σου».

-Τα λάθη, όμως, είναι η βιογραφία μας;

«Ναι, αλλά να μην κάνουμε τα ίδια κάθε μέρα».

-Ετοιμάζετε συνεργασία με το καρναβαλικό μας συνεργείο;

«Θα φτιάξουμε ένα άρμα του Διόνυσου για ένα projekt που ετοιμάζουμε το καλοκαίρι με τη Σπείρα-Σπείρα το καλοκαίρι του 2011».

-Αλλάζω θέμα. Βιώνετε την οικονομική κρίση;

«Δεν πρόκειται για κρίση αλλά για κρίση άξιων...Στην Ελλάδα έχει πλέον διαλυθεί ο οικογενειακός ιστός. Με την ξέφραγη λύσσα του ΠΑΣΟΚ, ο οικογενειακός δεσμός έγινε lifting, botox και Φιλιππινέζες που μεγαλώνουν τα παιδιά. Αυτά τα παιδιά που βγήκαν στους δρόμους χωρίς να ξέρουν τι θέλουν από τα αιτήματα τους και φάγανε τη σφαίρα, είναι παιδιά των Φιλιππινέζων. Η μέσα κυβέρνηση στα σπίτια έχει διαλυθεί και δεν μας φταίει καμία έξω κυβέρνηση. Πρέπει να βρουν τα σπίτια τον τρόπο ν' αγαπιούνται τα μέσα τους... Οι Έλληνες ότι και να ψηφίζουν στα σπίτια τους θα είναι δεξιοί. Αν δε στρώσουν τα σπίτια, την έχουμε βάψει. Θα είμαστε υπάλληλοι για πάντα σε μια χώρα που θα βρίσκεται στην τελευταία λίστα της ανθρωπότητας».

-Τελειώνοντας, φαντάζομαι ότι πολλοί Πατρινοί θα ήθελαν ένα καλλιτέχνη σαν και εσάς για καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ.

«Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί άξιοι καλλιτέχνες. Αυτό που πρέπει να διορθωθεί είναι το τι ζητάει μια πόλη από έναν καλλιτεχνικό διευθυντή. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής που αναλαμβάνει τα καθήκοντα του να μη θεωρεί τη θέση του, βήμα για το προσωπικό του ψώνιο».

-Όπως η κα Κονιόρδου;

«Δεν είπα εγώ κάτι τέτοιο. Δεν μπορώ να κατηγορήσω μια καλλιτέχνιδα η οποία έχει δώσει δείγματα γραφής υψηλών προδιαγραφών... Εκτός από την κα Κονιόρδου, ίσως φταίει το σύστημα που της επέτρεψε να χρησιμοποιήσει έτσι το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. Διότι αν είχε πετύχει η Μήδεια, πέρυσι, δε θα λέγαμε τα ίδια. Και η Λυδία Κονιόρδου δεν ήθελε να ν' αποτύχει. Έφερε τον σκηνοθέτη, έδωσε γη και ύδωρ και δούλεψε αποσκοπώντας σε κάτι καλό. Δεν της έκατσε».

-Την είδατε τη Μήδεια;

«Δεν την είδα και δεν μπορώ να εκφράσω άποψη. Γενικώς, όμως, όπου ακούω τόση φασαρία, πιστεύω ότι κάτι καλό υπάρχει στο βάθος που γίνεται επικίνδυνο. Βέβαια, δεν πέτυχε. Αλλά ποιος νομιμοποιεί τον κ. Λυκουρέζο να κρίνει μια παράσταση. Μην τρελαθούμε κιόλας!»

(Δημοσιεύτηκε Ιούλιο 2009 στην πατρινή εφημερίδα Η Ημέρα)