Πριν από λίγο στην Αθήνα έριχνε καρέκλες. Είναι Τετάρτη, έντεκα το βράδυ. Παρακολουθώ την πρόβα της ομάδας χορού Ditto στο Ιδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης». Εδώ δεν υπάρχει άγχος. Μόνο πειθαρχία. Η χορογράφος Ιωάννα Βασιλακοπούλου κρατάει στα χέρια της το πολύτιμο σημειωματάριό της, ενώ οι performers φτιάχνουν ιστορίες και συναισθήματα με τα σώματά τους. Βρίσκουν το σωματικό λεξιλόγιο για τον εγκλωβισμό, την αναζήτηση χώρου, τη διεκδίκηση, τη σύγκρουση, την επιβολή, την απόδραση.
Διηγούνται τα ανθρώπινα αναπάντητα. Στο τραπέζι που βρίσκεται δίπλα στη σκηνή υπάρχουν άδεια κουτιά αναψυκτικών, αφίσες, σημειώσεις, χρωματιστά φίλτρα φωτισμού, νερά, μια πένσα και κάτι σοκολατάκια… Η πρόβα τελειώνει, η κουβέντα για το χορό αρχίζει.
«Ο κόσμος νομίζει ότι όσοι κάνουν χορό έχουν λύσει τα προβλήματα της ζωής τους. Δεν έχουν δει χορευτή να πονάει, τους τραυματισμούς που αντιμετωπίζει, τι δουλειά κάνει για να φτιάξει το σώμα του. Δεν έχει γίνει κάποιο ντοκιμαντέρ που να περιγράφει τη ζωή του χορευτή. Ο χορός είναι πολύ μακριά από την ελληνική κοινωνία. Ολα ξεκινούν από την παιδεία. Η ελληνική εκπαίδευση δεν έχει καμία σχέση με την τέχνη. Στο εξωτερικό η αντιμετώπιση και η στήριξη του χορού από πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς είναι μεγαλύτερη. Δεν είναι ιδανικά έξω, αλλά σίγουρα είναι καλύτερα. Το θετικό στην Ελλάδα είναι ότι, παρόλες τις δυσκολίες, υπάρχει φωνή που προσπαθεί ν’αακουστεί», λέει η χορεύτρια και μέλος της ομάδας Μαίρη-Φώφη Ανέστου.
Στην Ελλάδα λοιπόν, ο χορός είναι μια τέχνη που υποφέρει. Οι δυσκολίες είναι τεράστιες και οι επαγγελματικές επιλογές λίγες. «Ενας χορευτής μπορεί να δουλέψει σε παραστάσεις χορού. Παράλληλα, μπορεί να διδάσκει χορό ή να επιμελείται την κίνηση των ηθοποιών στο θέατρο. Αν κάποιος θέλει να βγάλει κάποια φράγκα, μπορεί να χορεύει στα μπουζούκια ή στα club», αναφέρει ο χορευτής Ανδρέας Ράμα. Δηλαδή μπορεί ένας χορευτής να ζήσει μόνο από το χορό; «Πρέπει να κάνεις και άλλη δουλειά για να τα βγάλεις πέρα οικονομικά», λέει η Μαίρη-Φώφη. Ο Ανδρέας είναι πιο αισιόδοξος. Πιστεύει γενικότερα ότι ο χορός δεν πλήττεται από ανεργία και ότι μπορεί να αποτελεί την κύρια επαγγελματική δραστηριότητα ενός χορευτή. «Εξαρτάται πώς ο ίδιος μανατζάρεις τον εαυτό σου, πώς κλείνεις τις συμφωνίες σου και πώς ελίσσεσαι. Το άσχημο είναι ότι στις περισσότερες δουλειές δεν έχεις ασφάλιση».
Η Νεφέλη Σταμούλη, επίσης χορεύτρια, θεωρεί ότι οι ομάδες χορού μπορούν να αρθρώσουν λόγο στην Αθήνα. Υπάρχει πλέον κοινό που βλέπει χορό και του αρέσει. «Νομίζω ότι τις παραστάσεις χορού δεν τις βλέπουν μόνο άνθρωποι της συγκεκριμένης τέχνης», εξηγεί. Η Ιωάννα έχει αντίθετη άποψη. «Πας σε μια παράσταση», λέει, «και βλέπεις λίγο-πολύ τους ανθρώπους που είδες σε μια άλλη παράσταση. Το κοινό δεν ανακυκλώνεται».
Η συζήτηση οδηγείται, όπως όλες τελευταία, στην οικονομική κρίση. «Εμείς πάντα νιώθουμε την κρίση, διότι ο σύγχρονος χορός πάντα βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης. Η διαφορά είναι ότι τώρα όλος ο κόσμος αντιμετωπίζει αυτή την κρίση. Πάντως, αυτή την περίοδο έχεις ανάγκη να μιλήσεις. Σε πνίγουν πολλά πράγματα και η τέχνη αποτελεί σημαντικό εργαλείο έκφρασης», πιστεύει η Μαίρη-Φώφη. Η Ιωάννα συμπληρώνει ότι «σε καιρούς δύσκολους οι τέχνες παίρνουν τα πάνω τους. Λόγω της κατάστασης, η τέχνη έχει ανάγκη να πει περισσότερα πράγματα και να επικοινωνήσει με τον κόσμο».
Το ρολόι δείχνει ότι η δωδεκάτη έχει παρέλθει και η ομάδα πρέπει να αδειάσει το χώρο του Ιδρύματος. Η κουβέντα συνεχίζεται έξω από το «Μιχάλης Κακογιάννης», ενώ τα αυτοκίνητα στην Πειραιώς ανατρέπουν την προηγούμενη ηρεμία. «Ελπίζω τα πράγματα να εξελιχθούν. Απλώς χρειάζεται μια ώθηση από όλους. Είμαι αισιόδοξη για το μέλλον του χορού. Αν δεν ήμουν, δεν θα έμπαινα στη διαδικασία να κάνω τη δουλειά αυτή. Θα μπορούσε ο πολιτισμός να είναι προτεραιότητα στη χώρα μας, να αποτελεί ένα προϊόν που θα αποφέρει χρήματα εντός και εκτός. Ο πολιτισμός μπορεί να φέρει περισσότερα χρήματα από ό,τι ο τουρισμός που τον θεωρούμε το δυνατό μας χαρτί. Εδώ έχουμε κολλήσει στην αρχαιολογία και στην ιστορία. Να δοθεί σημασία στο θέατρο, στο σινεμά, στο χορό, στη μουσική. Να δίνονται επιχορηγήσεις και να προσφέρονται χώροι στις ομάδες για να κάνουν πρόβες», λέει η 29χρονη χορογράφος Ιωάννα Βασιλακοπούλου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου